Olivier van NoortOlivier van Noort was geboren in het jaar 1558 in Utrecht. Hij was een ontdekkingsr
Olivier van NoortOlivier van Noort was geboren in het jaar 1558 in Utrecht. Hij was een ontdekkingsreiziger die wellicht tegenwoordig niet zo erg bekend meer is maar hij was wel de allereerste Nederlander die rond de wereld heeft gevaren. Tijdens de 16de eeuw was Portugal meester op het terrein van Aziatische handel en de zeeroutes. Portugal viel onder het bewind van Spanje sinds 1580 waardoor het voor de jonge Nederlandse republiek onmogelijk was om via Portugal aan specerijen te komen. Daardoor besloten Nederlandse ontdekkingsreizigers, waaronder Olivier van Noort, om hun eigen weg naar Azië te vinden.Er is niet veel bekend over de eerste jaren van Oliviers leven. We weten alleen dat hij in 1558 in Utrecht was geboren en dat hij in 1585 trouwde met een vrouw genaamd Margaretha. Samen met zijn vrouw beheerde hij vanaf 1587 een herberg genaamd ‘Dubbele Witte Sleutels’ in Rotterdam.Rond 1596 stichtte Olivier samen met Rotterdamse en Amsterdamse geldschieters de Magallaanse Compagnie op, de voorloper van de VOC. Hij vroeg hulp aan de staten generaal om aan geschut te komen voor de schepen van de verse compagnie. Dit bleek een zeer lastige opgave te zijn vanwege de oorlog met Spanje. Uiteindelijk kreeg hij de klus voor elkaar en op 28 juni 1598 vertrok Olivier vanuit Rotterdam als admiraal op het schip de Mauritius, er waren nog drie andere schepen in de vloot. Twee van de vier schepen in de vloot vertrokken echter vanuit Amsterdam. Daardoor moest Olivier enkele weken wachten voor de kust van Engeland totdat eindelijk op 13 september de expeditie kon beginnen. De expeditie begon meteen al met een conflict, viceadmiraal Jacob Klaasz gedroeg zich zo zelfingenomen dat de bemanning onrustig werd en dit leidde tot de desertie van zeven bemanningsleden. Was dit de start van een gedoemde expeditie? De vloot volgde de westkust van Afrika en bereikte in december het eiland Principe waar ze verse voorraden insloegen. Vanuit dit eiland staken ze de Atlantische oceaan over om vervolgens rond maart 1599 Rio de Janeiro te bereiken. Eenmaal aangekomen op 9 maart in Rio de Janeiro, raakte de vloot in gevecht met de Portugezen. Vanwege een storm werd de vloot echter teruggeduwd naar een kale rots ergens in de Atlantische oceaan waar amper eten te vinden was. Ondertussen leed de bemanning al schade door de schermutselingen met de Portugezen, het conflict met de viceadmiraal en ook nog heerste er scheurbuik vanwege het slechte voedsel. In juni van dat jaar bereikte de vloot het eiland St Clara waar ze eindelijk genoeg verse fruit konden vinden om de uitbraak van scheurbuik tegen te gaan. Helaas werd hierbij ook een schip van de vloot in brand gestoken omdat deze te zwaar beschadigd was om nog verder te varen over de oceaan. De resterende drie schepen reisden verder en stopten voor een maand bij Porto Desire om weer hun voorraden te verversen. Helaas ontstonden er ook conflicten met de bewoners van het eiland waardoor enkele bemanningsleden stierven. Uiteindelijk bereikte Olivier in november de straat Magellaan waar hij Sebald de Weert ontmoette. Sebald zat al 5 maanden vast in de straat Magellaan met zijn schip vanwege slecht weer. Er werd nog een poging gedaan om aan te sluiten bij Oliviers vloot maar uiteindelijk besloot Sebald om terug te keren naar Nederland. De ellende met de viceadmiraal was nog niet over, het was nu januari 1600 en Jacob Claesz werd beschuldigd van muiterij en achtergelaten op een onbewoond eiland in de buurt van Patagonië. Het is onbekend wat er verder met Jacob Claesz is gebeurd maar het is aannemelijk dat hij is gestorven op dat eiland. Om een expeditie vol ongelukken nog ongelukkiger te maken, verdween ook nog een van de schepen uit de vloot rond februari. Olivier besloot een maandje te wachten op het missende schip maar voer toch door met zijn resterende vloot in maart.Er waren nog maar twee schepen over in de vloot, het missende schip bereikte uiteindelijk op eigen kracht Azië. Helaas stonden er nog meer ongelukken te wachten. Op 14 december doken er opeens twee Spaanse schepen op rond Fortune island in de Filipijnen. Een zeeslag vond plaats tussen de twee Nederlandse en de twee Spaanse schepen wat leidde tot het verlies van een van de Nederlandse schepen, ook de Spanjaarden verloren een van hun schepen. Nu was er nog maar één schip over. Maar 46 bemanningsleden waren in leven van de oorspronkelijke 250. Olivier voer door naar Borneo waar het schip 10 dagen verbleef. Het leek alsof de ergste ellende eindelijk voorbij was en rond 3 mei bereikte Olivier kaap de goede hoop. Vanuit de kaap zeilde hij door naar St. Helena, hetzelfde eiland waar Napoleon later leefde en stierf in ballingschap, om daar weer zijn voorraden te verversen. Vanuit St. Helena reisde Olivier terug naar Rotterdam. Hij bereikte de stad op 26 augustus 1601, bijna drie jaar na de start van de expeditie. Tijdens zijn aankomst in Rotterdam waren er nog maar 35 van de 250 bemanningsleden in leven. De helse tocht zat er eindelijk op voor Olivier, hij was de eerste Nederlander ooit die de hele wereld heeft omvaren en daar deed hij dan ook uitgebreid verslag over wat werd gepubliceerd in een boek. Ondanks dat zijn expeditie niet zo veel had opgebracht, was zijn verslag erover wel dé inspiratie voor anderen om zulke reizen te ondernemen. Drie maanden na Oliviers terugkomst werd de VOC opgericht wat de meest succesvolle bedrijf in de wereldgeschiedenis zou worden, zelfs huidige bedrijven hebben nog steeds niet het financiële succes van de VOC evenaart. Uiteindelijk stierf Olivier in Schoonhoven op 22 februari 1627, hij was toen de garnizoenscommandant van de stad. Hij werd begraven in de Bartholomeuskerk in Schoonhoven. En wat is er nu eigenlijk precies gebeurd met het missende schip dat strandde in Azië? De bemanning van het schip ruilde met de lokale sultan, de Nederlandse geschut voor waardevolle kruidnagels. Uiteindelijk kreeg dit missende schip, de Frederik Hendrik, het voor elkaar om weer terug te keren naar Nederland, beladen met specerijen waardoor het toch nog winst maakte. Hier is een portret van Olivier van Noort gemaakt door Crispijn van de Passe in 1601. Hier is ook nog een link naar Oliviers reisverslag wat nu een gratis Ebook is: https://play.google.com/books/reader?id=cZpiAAAAcAAJ&hl=nl&printsec=frontcover&source=gbs_atb_hover&pg=GBS.PA4 -- source link
#geschiedenis#history#explorer#dutch#nederlands